Ocaleni z Holocaustu na Węgrzech i w innych krajach europejskich od dawna z przerażeniem i oburzeniem śledzą wydarzenia polityczne związane z Viktorem Orbanem. Trwała destabilizacja demokracji na Węgrzech i zatruwanie klimatu społecznego przez otwarte manipulacje propagandy, wykorzystujące stare antysemickie i rasistowskie stereotypy, przypomina ocalonym o wydarzeniach historycznych, których oni i ich rodziny doświadczyli już wcześniej na własnej skórze.
Zaledwie kilka tygodni temu, wstrząśnięci, zmuszeni byli obserwować, jak z podręczników szkolnych usunięto dzieła węgierskiego noblisty żydowskiego pochodzenia i ocalałego z Auschwitz, Imre Kertesza. Po raz kolejny premier Węgier wymierzył Europie głośny policzek, ośmieszając brukselskie instytucje jako bezzębne tygrysy. Samopozbawienie się władzy przez parlament, którą Orban właśnie zainicjował przy pomocy większości dwóch trzecich głosów swojej partii czyni go władcą, jaki demokracjom europejskim w ich szeregach wydawał się już absolutnie niemożliwy.
Teraz mści się, że Europa przez wiele lat obserwowała działania Orbana i nie znalazła sposobu na nałożenie na niego surowych sankcji. Dla ocalonych z Auschwitz, nie tylko na Węgrzech, Europa przez ostatnie dziesięciolecia była instytucją, która – powstała przeież również w reakcji na grozę Auschwitz – przede wszystkim zapewnić miała wzajemną stabilizację demokracji w Europie oraz poszanowanie praw i zasad demokracji we wszystkich państwach członkowskich: nikt w Europie nie miał zostać pozostawiony sam sobie, na wypadek gdyby politycy na własnym podwórku próbowali wyciąć korzenie demokracji, a z nienawiści i kpiny uczynić podstawowy ton swojej polityki.
Właśnie dlatego samoskarłowacanie się Europy jest obecnie szczególnie tragiczne i właśnie dlatego ocaleni z Holokaustu czekają teraz na europejską odpowiedź na węgierskie posunięcia. Fatalne byłoby dla nas wszystkich, gdyby z ciemności koronawirusa wyłoniła się Europa, która lekkomyślnie poświęciła zasady demokracji.
Christoph Heubner
wiceprzewodniczący MKO
