Marian Turski urodzony w 1926 r., jako nastolatek wraz z rodziną został uwięziony w łódzkim getcie, skąd deportowano go do Auschwitz. Miał 20 lat, gdy został wyzwolony – będąc u kresu sił – po marszu śmierci z Auschwitz do Theresienstadt. Christoph Heubner, wiceprezydent Międzynarodowego Komitetu Oświęcimskiego, podkreślił w związku z jego śmiercią w Berlinie:

„Ocaleni z Auschwitz na całym świecie żegnają z ogromnym bólem i nieskończonym uczuciem wdzięczności dla niego swojego przyjaciela, brata i współtowarzysza cierpienia Mariana Turskiego, którego głosu słuchano na całym świecie jako niezwykle wpływowego przedstawiciela ich pamięci, a także jako głosu ich zamordowanych krewnych.

Marian Turski aż do ostatnich dni swojego życia, jako dziennikarz i świadek historii, z rosnącym niepokojem śledził obecne wydarzenia polityczne. Był przerażony wzrostem antysemickich i skrajnie prawicowych ideologii w całej Europie oraz retoryczną przemocą, z jaką przedstawiciele tych ideologii próbowali radykalizować zwłaszcza młodych ludzi. W ostatnich miesiącach życia nic tak nie zaprzątało uwagi Mariana Turskiego, jak słowa ocalałego z Auschwitz Primo Leviego:

„To się jednak wydarzyło, a zatem znowu może się wydarzyć.”

A mimo to nawet w tych dniach nadzieja była częścią jego życiowego credo. Pomimo wszelkich obaw ufał, że jego bliźni również znajdą sposób na odnalezienie dróg do siebie, niezależnie od wszelkiego strachu i nagonki. Bez Mariana Turskiego jesteśmy bardzo osamotnieni. Tym bardziej pozostaje nam jedno z jego ostatnich przesłań, ostatnie zdanie, które sformułował w swoim przemówieniu z okazji 80. rocznicy wyzwolenia Auschwitz podczas uroczystości upamiętniających 23 stycznia w Berlinie:

„Nasze dni, dni tych, którzy przeżyli, są policzone: Ale nie zamilkniemy, jeśli Wy wszyscy nie zamilkniecie.”

Link do przemówienia Mariana Turskiego

Prezydent federalny Walter Steinmeier składa kondolencje w związku ze śmiercią Mariana Turskiego

Kanclerz federalny Olaf Scholz o śmierci Mariana Turskiego

Minister spraw zagranicznych Annalena Baerbock o śmierci Mariana Turskiego

Poslanka do Bundestagu i minister stanu ds. kultury i mediów Claudia Roth w związku ze śmiercią Mariana Turskiego

Prezydent Austrii Alexander Van der Bellen o śmierci Mariana Turskiego