Berlin/Auschwitz, 27 stycznia 2025 r. - Z okazji obchodów 80. rocznicy wyzwolenia obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz-Birkenau Międzynarodowy Komitet Oświęcimski przypomniał o milionach ofiar nazistowskiego programu zagłady i wezwał do przejęcia odpowiedzialności za przyszłość.
Głosy ocalałych: ostatni świadkowie zbrodni przeciwko ludzkości
Tegoroczne obchody stały pod znakiem ostatnich świadków historii. Ponad 50 ocalałych z Auschwitz i innych obozów po raz kolejny udało się w podróż, by podzielić się swoimi wspomnieniami ze światem. Ich słowa były nie tylko spojrzeniem w przeszłość, ale także zadaniem dla nas wszystkich: nie można dopuścić do tego, by lekcje wynikające z Holokaustu zaginęły w zgiełku dzisiejszego świata.
Pamięć o ofiarach: słowa Mariana Turskiego
W swoim wystąpieniu Marian Turski, ocalony z Holokaustu, historyk i prezydent Międzynarodowego Komitetu Oświęcimskiego, podkreślił odpowiedzialność osób urodzonych później za podtrzymywanie pamięci o ofiarach. Ostrzegł, że teraz to od nas zależeć będzie, czy będziemy przekazywać dalej ich historię i prowadzić aktywną kampanię przeciwko nienawiści, dyskryminacji i antysemityzmowi.
Zaapelował do obecnych, aby nie ignorowali ciszy zamordowanych, ale wypełnili ją aktywną kulturą pamięci. Na znak szacunku poprosił o minutę ciszy dla milionów ludzi, których zgładzono przez zbrodnie dokonane w Auschwitz.
Link do przemówienia Mariana Turskiego
Globalny znak przeciwko zapomnieniu i obojętności
Obecność delegacji z 55 krajów i wysokiej rangi polityków z Niemiec, w tym prezydenta federalnego Franka-Waltera Steinmeiera i kanclerza federalnego Olafa Scholza, pokazała nieustanne zobowiązanie do zachowania pamięci. Kanclerz Scholz wezwał do zachowania pamięci o ludziach zamordowanych w Auschwitz. „Ponad milion ludzi ze swoimi marzeniami i nadziejami zostało zamordowanych w obozach zagłady, zamordowanych przez Niemców” – oświadczył Scholz. „Nie będziemy tolerować zapomnienia, ani dziś, ani jutro”.
Scholz wezwał do podjęcia szczególnych wysiłków w celu stworzenia kultury pamięci dla młodego pokolenia. „Powinnien nas przygnębiać fakt, jak wielu młodych ludzi w Niemczech prawie nic nie wie o Holokauście”, powiedział polityk SPD. Jest to „przestroga i zadanie dla nas wszystkich, by to zmienić”. Wezwał do wzmożonej pracy edukacyjnej i aktywnej walki z wszelkimi formami nienawiści i mowy nienawiści.
Misja na dziś: pamięć jako mur ochronny przed nienawiścią
Dyrektor Miejsca Pamięci Auschwitz Piotr Cywiński zwrócił uwagę na rosnące zagrożenie populizmem i erozją prawdy historycznej. „Wasze doświadczenie jest światłem w czasach niepewności i dezinformacji” – powiedział Cywiński o ocalałych. Międzynarodowy Komitet Oświęcimski poparł ten apel i ostrzegł, że w świecie rosnącej radykalizacji odpowiedzialność historyczna nie może zejść na drugi plan.
Strażnicy pamięci – ostrzeżenie na przyszłość
Polski rząd potwierdził swoją rolę „strażnika pamięci”. Prezydent RP Andrzej Duda przypomniał tragiczną historię swojego kraju: „My Polacy, na których ziemi – okupowanej przez hitlerowców – Niemcy zbudowali ten obóz zagłady, jesteśmy dziś strażnikami pamięci.”
Dziedzictwo dla świata Auschwitz to nie tylko miejsce pamięci, ale także przestroga dla świata: nienawiść, antysemityzm i nieludzkie ideologie nie powstają znikąd. Rosną tam, gdzie pozostawiają im na to przestrzeń obojętność i wyparcie. Dziedzictwo Auschwitz stanowi wyzwanie dla nas wszystkich.
